EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA
Türk Medeni Kanununun 166.maddesinin 7532 sayılı kanunla değişik son fıkrasında düzenlenen ve esasında evlilik birliğinin temelden sarsılması başlığı altında değerlendirilen eylemli ya da fiili boşanma, taraflarca önceden açılmış boşanma davasının reddedilmesi durumunda ret kararından itibaren BİR yıl boyunca ortak hayatın yeniden kurulamaması durumunda başvurulabilecek bir boşanma yoludur. Kanun koyucu boşanma davası reddedilen karı ve kocanın ortak hayatını bir yıl süre içerisinde kuramamasını evlilik birliğini temelden sarsan hallerden kabul etmiş ve akabinde boşanma için bir imkan tanımıştır. Burada fiili ayrılık deyimi ile kast edilen tarafların hukuken evli olmalarına rağmen ayrı yaşamaları, ortak konutu paylaşmamalarıdır. Tarafların yaşayışı bakımından evlilik birliğinin temel esasları gözetilmiyorsa, evlilik birliği madden ve ruhen devam etmiyorsa fiziki/eylemli ayrılık gerçekleşmiştir. Mahkemece tarafların kusur oranları da araştırılmaz. Ancak boşanmaya ek olarak nafaka ve/veya tazminat talepleri mevcut ise kusur oranları da araştırılır.
Eylemli ayrılık sebebiyle boşanma davasının açılabilmesi için çeşitli şartların gerçekleşmiş olması gerektir. Bu şartlar:
“DAHA ÖNCE BİR BOŞANMA DAVASININ AÇILMIŞ OLMASI VE BU DAVANIN REDDEDİLMİŞ OLMASI”
Tarafların bu sebeple boşanma yoluna başvurabilmeleri için karı ya da kocadan herhangi birisinin açtığı boşanma davasının reddedilmiş olması gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus mahkemenin verdiği ret kararının KESİNLEŞMİŞ olmasıdır. Zira karar kesinleşmeden kesin olarak gerçekleşmiş bir boşanmanın varlığından da söz edilemez.
“BİR YILLIK SÜRENİN GEÇMESİ”
Eylemli ayrılık sebebiyle boşanma davasını açılabilmesi için daha önce açılıp da mahkemece reddedilen boşanma davasının üzerinden BİR YIL geçmesi gerekmektedir. Bu süre henüz dolmadan mahkemeye yapılan başvuru neticesiz kalacaktır. Bu noktada hatırlatılması gereken husus bir yıllık sürenin ilk boşanma davasının kesinleştiği zaman işlemeye başlayacak olmasıdır. Daha önce üç yıl olarak uygulanan bu süre 24/11/2024 tarihli ve 32735 sayılı resmi gazetede yayınlanan 7532 sayılı Kanunun 13. Maddesi ile BİR yıla indirilmiştir.
“BU SÜRE BOYUNCA ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULAMAMASI”
Eylemli ayrılık sebebiyle boşanma davasının açılabilmesi için gerekli son şart daha önce ve reddedilen boşanma davasının kesinleşme tarihi ile başlayan bir yıllık süre içerisinde ortak hayatın yeniden kurulamamasıdır. Şayet taraflar hukuken evlilik birliği içerisinde olsa da fiili olarak ayrı yaşamakta, farklı konutlarda ikamet etmekte ve evlilik birliğinden beklenen karı- koca ilişkisini sürdürmemekte ise bu şart gerçekleşmiş sayılır. Taraflar bu süre boyunca barışma ve affetme gibi durumlar neticesinde bir araya gelerek ortak hayatı yeniden kurarlarsa bu sebebe dayanılark boşanma talep edilemez. Doğaldır ki ortak hayatın kurulamamasının da ispatı gerekir. Bu noktada eşlerin ayrı evlerde yaşadığını gösterir nitelikte olan tapu kayıtları, kira sözleşmeleri, elektrik, su ve doğalgaz tesisatı abonelikleri gibi belgeler ispata elverişli olabilmektedir.
Tarafların kusuru eylemli ayrılık davasında önemli değildir. Tarafların kusuru tazminat talepleri bakımından önem taşır.
Eşlerden herhangi biri eylemli ayrılık nedeniyle boşanma davası açabilir.
Görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemeleri olmayan yerlerde asliye mahkemeleri bu davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakar.
TMK Madde 168 “Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. ” hükmü eylemli ayrılık nedeniyle boşanma davalarında yetkili mahkemeleri göstermektedir.
Boşanma davaları, tarafların hayatına olan etkisi düşünüldüğünde oldukça hassas bir süreçtir. Bu nedenle boşanma davalarının alanında uzman avukatlar tarafından yürütülmesi aynı hassasiyete sahiptir. Toplumda “Erzurum boşanma avukatı” veya “boşanma avukatı” olarak bilinen uzman avukatlardan destek alınması gerekmektedir.
Av. Harun Raşit ÖZDEMİR
İlgili metin, konuya ilişkin özet açıklamaları içermektedir. Ayrıntılı bilgi edinmek ve profesyonel yardım almak için bir avukata danışınız.