NİŞANIN BOZULMASI SONUCU MADDİ TAZMİNAT DAVASI (TMK m.120)

Türk Medeni Kanunu (TMK) 118. madde kapsamında nişanlılık tanımı yapılmış ve devamı maddelerde nişanlılığa ilişkin hükümler yer almıştır. Kanuna göre nişanlanma, evlenme vaadiyle gerçekleşir. Hukukumuzda eşcinsel evlilik mümkün olmayacağından, bir kadın ve bir erkeğin karşılıklı olarak evlenme vaadinde bulunması durumunda nişanlanma söz konusu olacaktır. Nişanlanmanın evlilik harici bir durumda son bulması ihtimali de bulunduğundan, kanun koyucu nişanın bozulması durumunu da hüküm altına almıştır.

Nişanlılardan herhangi birisi haklı sebep olmaksızın nişanı bozarsa veya nişanın bozulması taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde, kusurlu olan tarafın maddi tazminat vermekle yükümlü olacağı belirtilmelidir (TMK m.120).

Nişan giderlerinin yanı sıra evlenme amacıyla; dürüstlük kuralı dâhilinde yapılan harcamalar ve katlanılan maddi fedakârlıklar maddi tazminatın konusunu teşkil edecektir.

TMK m.120 Kapsamında Maddi Tazminatın Koşulları

• Nişanın bozulması nedeniyle maddi tazminat talep edebilmek için her şeyden önce geçerli bir nişanlılık olmalıdır. Flört, sevgililik, birlikte yaşamak vb. durumlar nişanlılığın varlığı için yeterli değildir. Nişanlılık için karşılıklı ve makul olan bir evlenme vaadinin olması gerekmektedir.

Her ne kadar kanun metninde nişanlanma için herhangi bir şekil şartı öngörülmese de, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 04.10.2018 tarihli bir kararında, nişanın hukuken geçerli olması için belli bir ritüel içinde yapılmış olması, nişanın duyurulması ve aile bireylerinin şahitliği aranmıştır (YARGITAY 3HD, 2016/22515E-2018/9548K).

• Geçerli olan nişanın haklı bir sebep olmaksızın veya taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple (kendi kusuruna dayanan bir sebep dahi olabilir) bozulması ve neticede maddi bir zararın meydana gelmesi gerekmektedir. Bu zarar, katlanılan maddi fedakârlıklardan (işten ayrılma, iş değiştirme, taşınma vs.) kaynaklanabileceği gibi bizzat nişan için yapılan giderlerden de kaynaklanabilir (davetiye masrafları, fotoğraf çekim masrafları vs.). Yapılacak masraflar evlenme amacıyla ve dürüstlük kuralına uygun olarak yapılmalıdır. Dürüstlük kuralına aykırı ve bayağı harcamalar için tazminat talep edilemez. Dürüstlük kuralına uygun davranılıp davranılmadığının tespiti için; tarafların yaşı, eğitim seviyeleri, sosyal ve ekonomik statüleri, örf ve adetleri gibi kıstaslar incelenecektir.
• Maddi tazminat talebi menfi zarara yönelik olmalıdır. Yani nişan olmasaydı uğranılmayacak zararlara yönelik talepler maddi tazminat davasının konusunu oluşturacaktır. Evlenmenin yapılamaması nedeniyle oluşan müspet zarar da maddi tazminat kapsamında değildir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Nişanın bozulması nedeniyle maddi tazminat davası aile hukukundan kaynaklanmaktadır. Aile hukukundan kaynaklanan dava ve işler aile mahkemelerinin görev alanındadır. Aile mahkemelerinin olmadığı yerlerde ise asliye mahkemeleri görevli olacaktır.

Nişanın bozulması nedeniyle açılacak maddi tazminat davasında yetkili mahkeme genel hükümlere göre belirlenir. Genel hükümlere göre yetkili mahkeme ise davalının yerleşim yeri mahkemesi olacaktır.

Maddi Tazminat İsteyebilecekler

• Nişanlılardan biri,

• Tazminat istemeye hakkı olan nişanlının ana ve babası (nişan ve nişanlılar için yaptıkları harcama oranında),

• Ana ve baba gibi davrananlar

Zamanaşımı

Maddi tazminat davası, nişanın bozulmasından itibaren bir yıl içinde açılmalıdır. Aksi halde dava zamanaşımına uğrayacaktır. Nişanlılığın sona erdiğini sonradan öğrenmiş olmak sonucu değiştirmeyecektir. 

Av. Harun Raşit ÖZDEMİR

 

İlgili metin, konuya ilişkin özet açıklamaları içermektedir. Ayrıntılı bilgi edinmek ve profesyonel yardım almak için bir avukata danışınız.